Hayvansal yağlar ve tohum yağları hakkındaki farklı görüşler, bunların beslenme düzeninde yer alması gereken yağlar olup olmadıkları hakkında tartışmalar yaşanmasına neden oluyor.
Bununla birlikte pek çok insan natürel sızma zeytinyağının son derece sağlıklı olduğu konusunda hemfikir.
Akdeniz diyetinin bir parçası olan bu geleneksel yağ, dünyanın en sağlıklı insanlarının bazıları açısından temel besin maddesi olmuştur.
Araştırmalar, zeytinyağının içerisindeki yağ asitlerinin ve antioksidanların, kalp hastalıkları riskinin azalması da dahil olmak üzere sağlık üzerinde bazı güçlü faydalar sağlayabileceğini göstermektedir.
Bu yazıda natürel sızma zeytinyağının neden en sağlıklı yağlardan biri olduğunu konuşacağız.
Zeytinyağı Nedir ve Nasıl Elde Edilir?
Zeytinyağı, zeytin ağacının meyvesi olan zeytinden elde edilen bir yağdır.
Zeytinyağının üretim süreci son derece basittir. Zeytinyağı elde etmek için zeytinler preslenebilir ya da modern yöntemlerde zeytinler ezilir, karıştırılır ve santrifüj içerisinde posa ve yağ ayrılır.
Santrifüjleme işleminden sonra posada az miktarda yağ kalır. Kalan yağ, kimyasal çözücüler kullanılarak çıkarılabilir. Çıkarılan bu yağ, zeytin pirina yağı olarak bilinmektedir.
Pirina yağı genelde normal zeytinyağından daha ucuzdur ve kötü bir üne sahiptir.
Doğru zeytinyağı türünü almak çok önemlidir. Zeytinyağında bulunan üç ana derece; rafine, sızma ve natürel sızma zeytinyağlarıdır. Natürel sızma zeytinyağı, en az işlenmiş veya en az rafine edilmiş zeytinyağı türüdür.
Natürel sızma zeytinyağı, en sağlıklı zeytinyağı türü olarak kabul edilmektedir. Doğal yöntemler kullanılarak elde edilen natürel sızma zeytinyağı; saflık, tat ve koku gibi belli duyusal nitelikler bakımından standardize edilmiştir.
Gerçek natürel sızma olan zeytinyağlarının farklı bir tadı bulunmakla birlikte içerisindeki fenolik antioksidanlar yüksek miktardadır. Natürel sızma zeytinyağının bu kadar faydalı olmasının esas nedeni de budur.
Yasal bir şekilde zeytinyağı olarak etiketlenen yağların, diğer bitkisel yağ türleri ile seyreltilmesi yasaktır. Bu nedenle zeytinyağının etiketini dikkatli bir şekilde incelemek ve yağı güvenilir bir satıcıdan almak önemlidir.
Özet olarak; modern zeytinyağı, zeytinlerin ezilmesi ve yağın posadan santrifüj içerisinde ayrılmasıyla elde edilir. Natürel sızma zeytinyağı yüzde 100 doğal bir ürün olmakla birlikte antioksidanlar bakımından zengindir.
Natürel Sızma Zeytinyağının Besin Değerleri
Natürel sızma zeytinyağı oldukça besleyici bir yağdır.
Bu yağın içerisinde makul miktarda E ve K vitaminleri ile bol miktarda faydalı yağ asitleri bulunmaktadır.
Bir çorba kaşığı (13,5 gr) zeytinyağının içerisinde aşağıdakiler bulunmaktadır:
- Doymuş yağ: %14
- Tekli doymamış yağ: %73 (çoğunlukla oleik asit)
- E Vitamini: Günlük Besin Değerinin %13’ü
- K Vitamini: Günlük Besin Değerinin % 7’si
Özellikle natürel sızma zeytinyağının antioksidan içeriğiyle öne çıktığını belirtmek gerekir.
Antioksidanlar, biyolojik olarak aktiftir ve ciddi hastalıklarla savaşma konusunda yardımcı olabilir.
Yağdaki ana antioksidanlar arasında anti-inflamatuar oleokantalın yanı sıra LDL (kötü) kolesterolü oksidasyondan koruyan oleuropein bulunmaktadır.
Bazı insanlar, zeytinyağının Omega-6/Omega-3 oranının yüksek olması bakımından eleştirmektedir (oran 1/10’un üzerindedir). Ancak zeytinyağındaki toplam çoklu doymamış yağ miktarı yine de göreceli olarak düşük olmasından dolayı bu konuda endişe duyulmamalıdır.
Özet olarak; zeytin yağı, tekli doymamış yağlar bakımından oldukça zengin olmakla birlikte makul miktarda E ve K vitaminleri içermektedir. Gerçek bir natürel sızma zeytinyağı, bazıları sağlık üzerinde güçlü etkilere sahip olan antioksidanlarla doludur.
Natürel Sızma Zeytinyağı, Anti-inflamatuar Bileşenler İçerir
Kronik inflamasyonun kalp hastalıkları, kanser, metabolik sendrom, diyet ve kireçlenme gibi çok sayıda hastalığın esas nedenlerinden biri olduğu düşünülmektedir.
Kimi insanlar zeytinyağının inflamatuar ile savaşma yeteneğinin, sağladığı sağlık faydaları nedeniyle ortaya çıktığını öne sürmektedir.
Zeytinyağındaki başlıca yağ asidi olan oleik asidin, C-reaktif protein (CRP) gibi inflamatuar göstergeleri azalttığı görülmüştür.
Bununla birlikte yağın sahip olduğu esas anti-inflamatuar etkilerin tıpkı ibuprofen gibi çalıştığı ve bunun başta oleokantal olmak üzere antioksidanlardan kaynaklandığı görülmektedir.
Bir çalışmada araştırmacılar, 50 ml (3 - 4 yemek kaşığı kadar) natürel sızma zeytinyağında bulunan oleokantal miktarının, ağrı kesici olarak kullanılan yetişkin ibuprofeninin bir dozunun yüzde 10’una benzer etkiler gösterdiğini hesaplamıştır.
Bir başka çalışmada ise zeytinyağındaki bileşenlerin, inflamatuara aracılık eden gen ve proteinlerin ifadesini azaltabileceğini göstermiştir.
Kronik ve düşük seviyeli inflamasyonun genelde oldukça hafif olduğunu ve zarar vermesinin yıllar ya da on yıllar sürebileceğini unutmayın.
Natürel sızma zeytinyağı kullanmak, bunun gerçekleşmesini önlemeye yardımcı olabilir ve bu sayede başta kalp hastalıkları olmak üzere çeşitli inflamatuar hastalıkların riskinin azalmasını sağlayabilir.
Özet olarak; zeytinyağı, inflamatuarla savaşabilen oleik asit ve oleokantal içermektedir. Bunlar, zeytin yağının sağladığı sağlık faydalarının esas nedeni olabilir.
Natürel Sızma Zeytinyağı ve Kalp-Damar Hastalıkları
Kalp hastalıkları ve felç gibi kalp-damar hastalıkları, dünyada ölümün en yaygın olarak görülen nedenleri arasında yer almaktadır.
Gözlemsel pek çok araştırma, bu hastalıklar nedeniyle gerçekleşen ölüm sayılarının dünyanın bazı bölgelerinde, özellikle de Akdeniz çevresindeki ülkelerde düşük olduğunu göstermektedir.
Yapılan bu gözlemler, Akdeniz ülkelerindeki insanların yemek alışkanlıklarını barındıran Akdeniz diyetine olan ilginin artmasına neden oldu.
Akdeniz diyeti üzerine yapılan araştırmalar, bu beslenme düzeninin kalp hastalıklarını önleme konusunda yardımcı olabileceğini gösteriyor. Geniş çaplı bir araştırmada Akdeniz diyetinin kalp krizini, felci ve ölümü yüzde 30 oranında azalttığı görülmüştür.
Natürel sızma zeytinyağı, kalp hastalıklarına karşı çeşitli mekanizmalar aracılığıyla koruma sağlamaktadır:
- İnflamasyonu azaltır: Zeytinyağı, kalp hastalıklarının temel etkenlerinden biri olan inflamasyona karşı korumaktadır.
- LDL (kötü) kolesterolün oksidasyon seviyesini azaltır: Zeytinyağı, LDL parçacıklarını kalp hastalıklarından en önemli etkenlerden biri olan oksidatif hasardan korumaktadır.
- Damar sağlığını iyileştirir: Zeytinyağı, kan damarlarının iç tabakası olan endotel tabakasının işleyişini iyileştirmektedir.
- Kan pıhtılarını kontrol etmede yardımcıdır: Bazı araştırmalar, kalp krizi ve felcin esas etkenlerinden biri olan istenmeyen kan pıhtıları konusunda zeytinyağının yardımcı olabileceğini göstermektedir.
- Kan basıncını azaltır: Tansiyonu yüksek olan hastalar üzerinde yapılan bir araştırma, zeytinyağının kan basıncını önemli ölçüde düşürdüğünü ve tansiyon ilaçlarına duyulan ihtiyacı yüzde 48 oranında azalttığını göstermiştir.
Zeytinyağının biyolojik etkilerine bakıldığında bol miktarda zeytinyağı tüketen insanların, kalp krizi ve felç nedeniyle ölme risklerinin önemli ölçüde azaldığını görmek şaşırtıcı değil.
Hayvanlar ve insanlar üzerinde yapılan onlarca araştırma, zeytinyağının kalp için önemli faydalar sağladığını göstermektedir.
Hatta kalp hastalığı olan ya da yüksek risk altında olan kişilerin, beslenme düzenlerine bol miktarda natürel sızma zeytinyağı dahil etmeleri gerektiğini gösteren araştırmalar bulunmaktadır.
Özet olarak; zeytinyağı, kalp sağlığı için tüketebileceğiniz en sağlıklı gıdalardan bir tanesidir. Zeytinyağı kan basıncını ve inflamasyonu azaltır, LDL partiküllerini oksidasyondan korur ve istenmeyen kan pıhtılarının önlenmesinde yardımcı olabilir.
Natürel Sızma Zeytinyağının Sağlık Üzerindeki Diğer Faydaları
Zeytinyağının kalp sağlığı üzerindeki etkileri genelde en çok araştırılan alan olsa da zeytinyağı tüketimi, diğer pek çok sağlık faydasıyla ilişkilendirilmektedir.
Zeytinyağı ve Kanser
Kanser, ölümün en çok görülen nedenlerinden biridir ve hücrelerin kontrolsüz bir şekilde büyümeleri ile karakterizedir.
Araştırmalar, Akdeniz ülkelerinde yaşayan insanlarda kanser riskinin oldukça düşük olduğunu göstermiş ve bazı araştırmalar bunun zeytinyağıyla bir ilgisinin bulunduğunu iddia etmiştir.
Kanserin gelişmesine katkıda bulunan potansiyel nedenlerden bir tanesi, serbest radikaller adı verilen zararlı moleküllerin neden olduğu oksidatif hasardır. Natürel sızma zeytinyağı, oksidatif hasarı azaltan antioksidanlar bakımından zengindir.
Zeytinyağında bulunan oleik asit de oksidasyona karşı oldukça dayanıklıdır ve oleik asidin, kanserle ilişkili olan genler üzerinde faydalarının olduğu gösterilmiştir.
Laboratuvar ortamında yapılan pek çok araştırmada zeytinyağındaki bileşenlerin moleküler düzeyde kanserle savaşma konusunda yardımcı olabileceği gözlemlenmiştir.
Bununla birlikte insanlar üzerinde yapılan kontrollü deneylerin, zeytinyağının kanseri önlemeye yardımcı olup olmadığı konusunda henüz bilgi vermediğini söylemek gerekir.
Zeytinyağı ve Alzheimer Hastalığı
Alzheimer hastalığı, dünyada en yaygın olarak görülen nörodejeneratif hastalıktır ve demansın başlıca nedenidir.
Alzheimer’ın özelliklerinden bir tanesi, beyindeki bazı nöronlarda amiloid beta plakları adı verilen protein yumaklarının birikmesidir.
Fareler üzerinde yapılan bir araştırma, zeytinyağında bulunan bir bileşenin bu plakların temizlenmesinde yardımcı olabileceğini göstermiştir.
Ayrıca insanlar üzerinde yapılan kontrollü deneyler, Akdeniz diyetinin zeytinyağı bakımından zengin olması nedeniyle beyin fonksiyonlarını iyileştirdiği ve bilişsel gerileme riskini azalttığını göstermiştir.
Özet olarak; yapılan ilk araştırmalar, zeytinyağının kanser ve Alzheimer hastalığıyla mücadelede yardımcı olabileceğini gösterse de insanlar üzerinde yapılan araştırmaların bu iddiaları doğrulaması gerekmektedir.
Sonuç Olarak
Zeytinyağı, oldukça sağlıklı bir yağdır.
Kalp hastalığı olan ya da kalp hastalığına yakalanma riski yüksek olan kişiler için kesinlikle çok faydalı bir besindir.
Bu harika yağın faydaları, beslenmeyle ilgilenen çoğu insanın üzerinde hemfikir olduğu az sayıdaki konulardan bir tanesidir.
Faydaları saymakla bitmeyen, geleneksel yöntemlerle üretilen, mineral ve vitaminler açısından zengin, asidite oranı %0,3 olan Bi’Zeytin natürel sızma zeytinyağlarını sipariş etmek için hemen tıklayınız.